Hơi Đồng
NGUYÊN THANH

Thưa Quý Độc Giả;

Từ ngữ “HƠI ĐỒNG” được dịch từ chữ Hán “đồng xú”, tức là mùi tanh hôi của chất đồng. Hai chữ này được truyền khẩu và tồn tại qua hàng ngàn năm bắt nguồn từ câu chuyện được chép lại trong sách “Hậu Hán Thư” - như sau:

“Muốn được làm quan, Thôi Liệt đã phải đút lót năm mươi vạn đồng bạc. Sau đó, Liệt hỏi con hay ra ngoài giao du với thiên hạ, có nghe người ngoài đường bàn luận thế nào không? Người con trả lời: Người ta chê chức quan của cha có hơi đồng! Liệt lấy làm xấu hổ!”.

Ngày xưa, trong thời kỳ kỹ nghệ sắt thép chưa phát triển như bây giờ, “đồng” là một thứ kim loại khá quý chỉ đứng sau có vàng và bạc. Khi nhân loại biết xài tiền tệ, những đồng tiền đầu tiên thường được đúc bằng “đồng” hay “bạc” hoặc “kẽm”. Do đó, dù sau này tiền tệ được in bằng giấy, người ta vẫn tiếp tục gọi giấy tiền là “đồng bạc”.

“Đồng” - như đã nói, vì là một chất kim loại nên có mùi tanh tanh. Nhưng vì là một loại quý kim, và vì được đúc thành tiền, nên nhân loại ai cũng yêu thích. Từ sự yêu thích và lòng khát khao được sở hữu đồng tiền càng nhiều càng tốt. Thậm chí, có nhiều kẻ không ngại ngùng khi phải dùng thiên phương bách kế cực kỳ hiểm độc gian ác để chiếm đoạt cho được thật nhiều tiền của mọi người. Ngoài ra, vì xuất xứ từ câu nói của người con Thôi Liệt; hai chữ “hơi đồng” được người Việt Nam sử dụng rất phổ thông, từ Nam chí Bắc, trên văn chương bác học hoặc trên cửa miệng của người bình dân, dần dần, “hơi đồng” biến thành một thứ “từ ngữ dân gian” dùng để ám chỉ sức quyến rũ, sức thu hút, và sức mạnh của đồng tiền. “Hơi đồng”, trong nhiều trường hợp, còn được dùng để nói về động cơ có khả năng làm mất sự công bằng và làm lung lạc lý trí cũng như lương tâm của kẻ khác!

Đặc biệt, nhằm mục đích muốn làm rõ nghĩa của một hành động gian tham, vô đạo đức vì lòng ham tiền quá mức của một hay nhiều người nào đó, người ta còn dùng từ ngữ “hơi đồng” để diễn tả những hành động ngụy trang dưới hình thức tốt đẹp bên ngoài của người đó, nhưng thực tế chỉ là nhắm vào ...”hơi đồng” của trọc phú!

Trong Kiều có câu:
Mụ càng tô lục chuốt hồng
Máu tham hễ thấy “hơi đồng” là mê

Cùng nghĩa với “hơi đồng”, người ta còn thỉnh thoảng dùng 2 chữ “hơi kẽm” vì “kẽm” cũng là một hợp kim dùng để đúc tiền. Trong thơ của Nguyễn Công Trứ có câu:
Chẳng khôn ngoan cũng chẳng thân sơ
Có “hơi kẽm” mới tha hồ ngang ngửa.

Nói cho công bằng và thực tế - “hơi đồng” đối với những người có đời sống bình thường, còn lệ thuộc nhiều vào thất tình lục dục, ai thấy mà không mê. Ngay cả khi nói đến các hành động cao cả như “cách mạng”, “kháng chiến”... hoặc kể cả trong các việc có tính cách đạo đức thiêng liêng... người ta vẫn thường hay dùng câu: “có thực mới vực được đạo!”. Chữ “thực” nguyên nghĩa là “ăn”, ở đây nếu nói thẳng ra một cách hơi sỗ sàng thì là “phương tiện tài chánh”! Vì thiếu phương tiện tài chánh, người ta không thể thực hiện bất cứ công việc gì tốt đẹp cả. Ngay cả đến một người tu hành, nếu không có phương tiện tài chánh tối thiểu để xây dựng tu viện, thì cũng không thể ngồi ngoài lề đường để hành đạo giúp đời một cách hữu hiệu được.

Cái khác nhau giữa người này và người khác là, khi thấy “hơi đồng”, người nào sẽ “mê” nhiều và người nào sẽ “mê” ít? Phản ứng và hành động của người đó sẽ ra sao? Bị ám ảnh đến cỡ nào? Tối ngủ chảy nước giải sáng thức dậy ngửi thấy mùi tanh tanh có ngỡ là... “hơi đồng” hay không?

Để phân biệt phản ứng và sự đam mê “hơi đồng” của người này so với người khác, ông bà ta có câu thành ngữ rất chính xác như sau: Tiểu nhân tham thực - quân tử tham tài!

Ý nghĩa của câu thành ngữ này là: kẻ “tiểu nhân” lúc nào cũng chỉ nghĩ đến cách moi tiền của thiên hạ, dù phải làm những việc hèn hạ đến đâu! Miếng ăn, miếng uống đối với họ là kim chỉ nam, là tất cả nghĩa lý của cuộc đời họ.
Trong đời sống luân lạc xứ người này, những kẻ “tiểu nhân tham thực” lại càng “bất cố vô liêm sỉ” đến độ... cho dù có phải gian dối, cho dù có phải dùng thiên phương bách kế để vu oan giá họa bẻ cong sự thật biến trắng thành đen để hãm hại người theo “o đơ” của trọc phú... thì họ cũng dám làm!

Còn người quân tử, tuy cũng vẫn phải ăn phải mặc, chưa kể có quân tử tân thời còn khoái nhảy đầm và thích coi show, nhưng... “khi cuộn thì ngắn, khi vươn thì dài”. Người quân tử” sẽ tùy lúc tùy nơi, có khi... ăn ngon mặc đẹp, hay có lúc chỉ cần... mặc gọn ăn no. Thấy “Hơi đồng” thì cũng... hơi thích thích, nhưng không vì “hơi đồng” mà nhắm mắt làm càn, không đổi trắng thành đen, không chặt đầu cắt đuôi câu chuyện để chụp mũ hại người, nhất là tuyệt đối không vì “hơi đồng” của trọc phú mà chà đạp lên danh dự và nhân phẩm của kẻ thế cô! Người quân tử” thường thường làm việc giúp người rồi phủi đít ra đi mà không cần phải “điu” trước và cũng chẳng lăng xăng điếu đóm chờ đợi lãnh tiền sau! Đối với những lập luận theo kiểu “suy bụng ta ra bụng người” của những kẻ “tiểu nhân tham thực” thích “hơi đồng” thì người quân tử” cũng không màng thắc mắc, cứ đường thẳng mà đi vì ông bà ta có câu... “hàm chó không bao giờ mọc được ngà voi”! Trong vài trường hợp đặc biệt bị chó dữ quấy rầy quá đáng, nếu cần thì “chó sủa khớp miệng chó”. Sau đó, người quân tử sẽ ...nghỉ mệt rồi đi tiếp.

Thưa quý vị;
Sở dĩ ngày hôm nay tôi hơi dài dòng về 2 chữ “HƠI ĐỒNG” là vì tôi thấy rằng... loài người bây giờ quả tình tiến bộ hơn người xưa nhiều. Người xưa - vì nghèo quá nên thấy “hơi đồng” là nhắm mắt nhào vô giành giật cho bằng được bất kể phải trái, nhưng người nay - dù đã giàu có đến độ được đời xưng tụng là “trọc phú”, thế mà chỉ cần thấy “hơi đồng” cỡ chừng 10,000 đô la là vồ ngay, bất kể có làm tủi hổ vong linh của mấy chục vạn chiến sĩ đã hy sinh trong cuộc chiến bảo vệ miền Nam Việt Nam hay không! Nếu không tin, mời quý vị đọc lại bản tin tựa đề “Việt Kiều Lượm Rác Việt Cộng” đã đăng trên trang 11 của số báo kỳ trước và hiện vẫn còn nằm chình ình trên bổn báo “quép xai: Saigonusanews.net” mà tôi xin chép lại dưới đây sẽ rõ:

VIỆT KIỀU lượm rác VIỆT CỘNG
Việt Kiều David Dương từ Oakland vừa mới tặng 10 ngàn đô-la cho quỹ xây dựng Tượng Đài Chiến Sĩ QLVNCH, lại vừa được tuyên dương công trạng đóng góp cho đảng CSVN và nhận được thư khen tặng đặc biệt của Trần Tuấn Anh, lãnh sự Việt Cộng tại San Francisco.

(ảnh trích báo “Quê Hương” thuộc “Uỷ ban về người Việt Nam ở nước ngoài” của nhà nước Cộng sản VN)

SaigonUSA News (16.08.2005) - Trong một dự án đầu tư khai thác kỹ nghệ thu lượm rác tại Việt Nam, báo cộng sản khoe rằng việt kiều David Dương sẽ đem về 400 triệu Mỹ Kim để hợp tác kinh doanh với Việt cộng. Buổi lễ ký kết đã thực hiện cách đây đúng một tháng vào ngày 14/7/2005, và lễ động thổ khai mạc xây dựng đã khởi hành vào này 16 tháng 7 vừa qua.

Đúng một tháng sau khi ký kết với CSVN, việt kiều David Dương lại xuất hiện tại San Jose vào ngày 14/8/05 tham dự một buổi tiệc gây qũy cho tập Thể Cựu Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa, và Việt Kiều David Dương cũng đã rộng rãi tặng cho qũy xây dựng tượng đài chiến sĩ QLVNCH một số tiền lên đến 10 ngàn đô la, kha khá lớn so với tổng số 400 triệu đô la đầu tư lượm rác của CSVN.

Việt Kiều David Dương, tại buổi tiệc gây quỹ ...San Jose, 14/8/05

Trong một bản tin của báo Thanh Niên, cơ quan tuyên truyền của đòan thanh niên cộng sản Việt Nam, David Dương đã được công khai tuyên dương, có đầy đủ hình ảnh, về thành tích đóng góp cho sự nghiệp vĩ đại của bác và đảng như sau, trích nguyên văn:
“Tổng lãnh sự Trần Tuấn Anh, Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại San Francisco, Mỹ, trong một bức thư gửi anh David Dương cách nay vài hôm đã viết: “Dự án Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước của Công ty California Waste Solutions là một minh chứng mới cho sự phát triển thành công của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài mà ông (David Dương) là một đại diện tiêu biểu. Điều rất có ý nghĩa là cùng với sự phát triển và hội nhập thành công vào cuộc sống mới, những người con sống xa Tổ quốc đã chứng minh bằng hành động cụ thể truyền thống của người Việt Nam là luôn gắn bó với đất mẹ bằng những tình cảm thiêng liêng và sâu nặng của mình. Sự kiện này cũng là minh chứng rõ nét cho xu thế và nguyện vọng của nhân dân Việt Nam về đoàn kết cùng đóng góp xây dựng và phát triển đất nước theo đường lối đại đoàn kết dân tộc hướng tới tương lai của Đảng và Nhà nước Việt Nam.”
Mai Vọng - Ngọc Sơn (Thanh niên).

Ghi chú: Không biết Tập Thể Cựu Chiến Sĩ Quân Lực VNCH sau khi nhận tiền của Việt Kiều David Dương để xây tượng đài, có nên xin ông việt kiều hai mang nầy thêm vài ngàn tiền lượm rác nữa cho đủ tiền để đúc thêm một con dao gắn vào sau lưng tượng lính QLVNCH cho đầy đủ ý nghĩa hay không?
SaigonUSA
---------------------------------------------------

Câu chuyện này đáng lý đã qua rồi và sẽ quên dần rồi mất hút theo thời gian, chúng tôi còn quá nhiều việc khác phải làm, hơi đâu mà... ăn thịt nguội!

Thế nhưng lỗi tại cái ông bỉnh bút Phạm Lễ mọi đàng! Ổng không chịu cho chúng tôi quên mà trái lại còn bắt chúng tôi phải làm cho ra lẽ. Thôi thì... “cung kính bất như tuân lịnh”, vả lại, giữa cá nhân Nguyên Thanh tôi và nhà bỉnh bút Phạm Lễ dù sao cũng có chút tình quen biết, nếu không muốn nói là quen nhau lâu dài, tôi đành phải... giở lại hồ sơ cũ cho bạn bè hài lòng. Xin ông chủ báo SaigonUSA News chịu khó tốn thêm ít tiền giấy in báo để tôi được làm vừa lòng ông bạn cố tri của tôi, và xin quý độc giả chịu khó kiên nhẫn theo dõi đầu đuôi câu chuyện có liên quan đến 2 chữ “HƠI ĐỒNG” khá quan trọng nhưng dài loòng thoòng - như sau:

Vào lúc 6 giờ 30 chiều ngày Chủ Nhật 14 tháng 08/05, Liên Hội Cựu Sĩ Quan Trừ Bị của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa đã tổ chức một bữa tiệc gây quỹ tại nhà hàng Phú Lâm để yễm trợ cho Đại Hội Khoáng Đại kỳ I của Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại sẽ được khai diễn trong các ngày 21, 22, và 23 tháng 10 năm 2005 tại San Jose tới đây.
Bổn báo đặc phái viên là lão ký giả Du Phong - người chuyên trị mục tin tức và phóng sự cộng đồng - đã có mặt và đã viết bài tường thuật cũng như ghi nhận hình ảnh của buổi tiệc gây quỹ nói trên từ đầu đến cuối với tất cả những cảm tình tốt đẹp nhất. Đặc biệt, ông đã không tiếc lời tán dương trong phần tường thuật chi tiết về sự đăng đàn diễn thuyết của nữ ứng cử viên đang tranh cử chức vụ nghị viên khu vưc 7 thành phố San Jose, tức nữ luật sư Linda Hàn Nguyễn, tức ái nữ của nhà trọc phú Sơn Nguyễn - người có thành tích xé đôi sinh hoạt truyền thống của cộng đồng người Việt tỵ nạn cộng sản vùng Bắc Cali bằng cách sáng chế ra tổ chức đại diện cộng đồng thứ hai để cho hiền thê của ông ta là bà Lan Hải làm chủ tịch nhiệm kỳ đầu tiên chẳng hạn! Nguyên văn phần tường thuật đó như sau:

“...Nhiều tiếng vỗ tay đón chào khi được giới thiệu lên sân khấu, và nhiều đợt vỗ tay vang dội sau khi nữ Luật sư Linda Nguyễn, ứng viên chức vụ Nghị viên Khu vực 7 thành phố San Jose chào mừng đồng hương và bày tỏ lời yêu cầu mọi đồng hương hãy giúp cô thực hiện một sở nguyện từ lâu là xây dựng tại San Jose một tượng đài Chiến Sĩ Tự Do để tưởng nhớ, tri ân các chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa và Đồng Minh đã hy trong cuộc chiến bảo vệ tự do cho miền Nam trước đây. Người đáp ứng đầu tiên lời kêu gọi của Luật sư Linda Nguyễn là Nghị viên Dave Cortese. Ông tuyên bố ủng hộ việc xây dựng tượng đài Chiến Sĩ Tự Do tại San Jose với số tiền là $5,000 (năm ngàn) Mỹ kim. Tiếp đó, bà Lan Hải ủng hộ $10,000 (mười ngàn) Mỹ kim. Ông David Dương Giám Đốc Công Ty Phế Liệu California ủng hộ $ 10.000 (mười ngàn) Mỹ kim. Luật sư Đỗ Doãn Quế ủng hộ $2,000 (hai ngàn) Mỹ kim, và một số các mạnh thường quân khác cũng đã đóng góp cho việc xây dựng tượng đài nói trên...”. Cuối cùng bản tường thuật là những ghi nhận về phần cơm tối, xổ số và văn nghệ...

Sáng thứ Ba ngày 16 tháng 08/05 vừa rồi, trong khi lang thang tìm bàn ngồi uống cà phê tại quán Paloma, tôi gặp bỉnh bút Phạm Lễ. Ông ta mời tôi ngồi và mở lời bàn về vụ “ứng cử viên Linda Nguyễn yêu cầu mọi đồng hương hãy giúp cô thực hiện một sở nguyện từ lâu là xây dựng tại San Jose một tượng đài Chiến Sĩ Tự Do và được Việt Kiều David Dương từ Oakland tặng 10 ngàn đô la cho quỹ xây dựng Tượng Đài Chiến Sĩ QLVNCH...”. Đại khái, nhà bỉnh bút Phạm Lễ cho biết là bản tin do bổn báo thông tín viên Du Phong thực hiện không đúng sự thật. Tôi hỏi sai chỗ nào? Bỉnh bút Phạm Lễ nói - gần như nguyên văn - là: “Sai ở chỗ số tiền đóng góp của David Dương là tặng cho Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại chớ không phải để xây dựng tượng đài. Thằng Hòa (tên thật của bổn báo thông tín viên Du Phong) nó điếc nên tường thuật bậy! Tao đã gọi cho thằng Võ Đại bảo nó đính chánh chớ không rồi người ta cho là con Linda Nguyễn lợi dụng xương máu chiến sĩ để tranh cử.” Tôi nói: “Ừ... tai ổng không được tốt, nhưng... ổng có thu băng và chụp hình, chẳng lẽ ông viết sai?”. Bỉnh bút Phạm Lễ quả quyết: “Nó nói sai. Thằng David Dương cho Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại chớ không phải để xây dựng tượng đài!”. Chúng tôi còn nói chuyện với nhau về các đề tài lung tung khác chung quanh nghề báo bổ. Phạm Lễ hé cho tôi biết là sẽ có “phân” cho tôi ra báo riêng.

Tôi ra về lòng hoang mang. Đến tòa soạn, tôi thuật lại lời bỉnh bút Phạm Lễ khiến cho cả tòa soạn hoang mang theo. Luật sư Nguyễn Tâm liền gọi điện thoại cho ký giả Du Phong để xác nhận, rồi buông máy nói: “Ông Du Phong đem sinh mạng ra thề là bài tường thuật đó không sai một chữ!”.

Tôi khuyên mọi người là chuyện đâu còn đó. Hơn 300 người toàn là tai to mặt lớn tham dự. Chuyện phối kiểm lại độ chính xác của bài tường thuật nói trên là điều... dễ ợt! Nói xong, tôi gọi tô lô phôn cho một thân hữu đồng thời cũng là một cựu sĩ quan cao cấp của một binh chủng rằn ri khét tiếng của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Sau khi nghe tôi nêu thắc mắc về độ chính xác của bài tường thuật do lão ký giả Du Phong thực hiện, ông ta gằn giọng: “Thằng David Dương “bố thí” 10 ngàn đô la cho quỹ sau khi Linda Nguyễn kêu gọi thành lập tượng đài để lấy điểm tranh cử chớ chẳng có dính dáng gì đến chuyện gây quỹ cho Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại. Tập Thể đâu có cần gì nhiều tiền đến độ phải quyên hàng mấy chục ngàn như vậy. Tuy nhiên, moa bảo đảm là sau khi tranh cử xong, nó sẽ vất cái vụ tượng đài đó cho Tập Thể làm chớ nó tha thiết gì đến chiến sĩ mà xây dựng với không xây dựng!” Tôi cố gắng moi thêm cho chắc ăn: “Ngoài David Dương ra, còn có ai khác cho tiền để xây dựng tượng đài nữa không?”. Vị Cựu sĩ quan cao cấp ngần ngừ rồi nói: “Để nhớ coi... đầu tiên là ông nghị viên Cortese... kế tiếp là... má nó... xong rồi tới thằng David Dương... và... cuối cùng là ông Luật sư... gì đó..., mẹ... hỏi gì mà kỹ vậy?”. Tôi cười: “Thì hỏi cho biết chắc là ông Hòa có tường thuật chính xác hay không. Tôi là chủ bút thì phải cẩn thận trước các tin quan trọng chớ... sáng nay Phạm Lễ khiếu nại là ổng tường thuật sai!”. Ông ta tiếp tục quả quyết bằng cái giọng của một người quân nhân tác chiến có máu ba gai: “Tôi chúa ghét thằng Phạm Lễ. Thằng đó ba xạo bỏ mẹ! Thằng Hòa tường thuật đúng và quá kỹ. Có điều nó bốc thơm em Linda hơi nhiều. Làm thông tín viên thì chỉ nên kể chớ không nên khen hay chê!”. Tôi cám ơn tắt máy rồi bấm số điện thoại khác. Hơn 10 người “có máu mặt” khác đều xác nhận chuyện David Dương “bố thí” 10 ngàn đô la nhằm mục đích để xây dựng tượng đài theo lời kêu gọi của ứng cử viên Linda Nguyễn chớ không phải để cho Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại. Có người sau khi nghe tôi tường thuật lời đính chính của Phạm Lễ còn đổ quạu: “Mẹ kiếp! Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại chớ đâu phải Tập Thể Lê Lai Liều Mình Cứu Nữ Chúa đâu mà Phạm Lễ muốn nói gì thì nói, quẹo đâu thì quẹo, chuyển tiền cho ai thì chuyển. Bộ tính bắt Tập Thể làm con chốt để rửa tiền sau khi bị mấy ông bắt quả tang à?”.

Cả tòa soạn đều thịnh nộ khiến cho tôi phải vuốt giận từng người. Tôi cho họ biết Phạm Lễ không phải là người xấu, tôi quen nó lâu nên tôi biết rõ về nó. Nhưng lúc này dường như nó hơi... loạn chiêu!
Khoảng hơn 4 giờ chiều cùng ngày, nhân viên tòa soạn nhận và in ra đưa cho tôi coi một email từ bỉnh bút Phạm Lễ. Nguyên văn nội dung và hình thức email đó như sau:

Date: Tue, 16 Aug 2005 16:31:44 -0700 (PDT)
From: Lloyd Pham <phamlewriter@sbcglobal.net>
Subject: Việt kiều lượm rác việt cộng.
To: lsnguyentam@yahoo.com, saigonusanews@yahoo.com
Cc: Lloyd Pham <phamlewriter@sbcglobal.net>,
vuong pham <chiropham@sbcglobal.net>
Thưa Luật Sư Nguyễn Tâm và Chủ bút Nguyên Thanh,
Nhân dịp sáng nay tôi dược đọc bài báo của quý báo viết vềông David Dương tham dự buổi Tiệc Gây Qũy cho Đại hội TTCS/VNCH vào tháng 10/05 do liên hi Sĩ Quan Trừ Bị của VNCH tổ chc tại nhà Hàng Phú Lâm chiều ngày 14 tháng 8 vừa qua. Mà người trưởng ban tổ chức là Cựu trung tá Võ Đại cựu SVSQ khóa 13 thuộc Liên Trường Võ Khoa Thủ Đức.
Tôi là người MC của phần chính điều khiển chương trình nghi thức và cô Hòang Mộng Thu là người phụ trách giới thiệu phần văn nghệ, sổ xố gây quỹ. Vì sơ ý người lo trách vụ này làm cho một vài người hiểu lầm là gây quỹ cho việc thiết lập tượng đài Việt Mỹ tại SJ. Nên bà Lan Hải đa mau mắn tặng 10 ngàn chop việc xây dựng tượng đài.
Còn lại là ông Victor Dương chứ không phải David Dương như ký giả DFu phong viết. Ông Victor Dương yểm trợ trong tinh thần thân hu cho việc tổ chc ĐH/TTCS/VNCH là 2000 đồng và Aborn Pharmacy do LS Quế đại diện tặng1000 đồng cho việc gây qũy tổ chức của LH/SQTB.
Hy vọng rằng quý vị cho kiểm chng lại để tránh ngộ nhận cho TTCS/VNCH , LH/SQTB và cá nhân chúng tôi là BS.Phạm Lễ ng°Ý„i MC chính cça buổi tiệc gây qũy cho ĐH/TTCS/VNCH vào tháng 10 này tại San Jos.
Xin cảm ơn luật sư và nhà báo Nguyên Thanh chủi búat của qúy báol
Trân trọng kính chào,
BS.Phạm Lễ.

Tôi đọc cái email nói trên của Phạm Lễ mà lòng buồn rười rượi. Hồi sáng, tôi đã nhỏ nhẹ nhắn nhủ với Phạm Lễ là: “Tao rất thông cảm với anh em đồng nghiệp. Mỗi thằng có một kiếp sống và nhiều nỗi niềm riêng, nhiều khi bất đắc dĩ phải làm và phải nói những điều trái “hơi” trái với sự thật để mưu sinh hoặc để kiếm thêm bát cơm ngon cho vợ con và bản thân! Tao sẵn sàng nhắm một mắt mở một mắt và chỉ chăm chú vào “việc” chớ không nhắm vào “người” để anh em còn nhìn mặt nhau. Tao chỉ mong anh em đừng làm quá khiến cho tao phải mở cả 2 mắt rồi khó nhìn mặt nhau khi tuổi già bóng xế!”.

Đến đây, xin phép quý độc giả cho tôi được nói đôi lời với thằng bạn lâu năm của tôi;

Lễ! Sao mày bộp chộp và mau quên lời tao nói quá vậy? Chuyện này đâu có gì khó gỡ mà mày lại làm cho thêm rối và nhất là làm cho tao khó xử?

- Trong bữa tiệc nói trên, tuy mục đích “chính” là gây quỹ để yễm trợ cho Đại Hội Khoáng Đại kỳ I của Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại nhưng Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại hôm đó cũng chỉ là “khách tham dự” chớ không phải là “ban tổ chức” nên hoàn toàn được miễn trách về tất cả những gì sai trái hoặc thiếu sót của bữa tiệc đó. Do đó, nếu mày hay bất cứ người nào có ý muốn biện hộ hoặc chạy tội cho Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại cũng đều là đang làm những việc vô ích. Ai lại đi khiển trách khách tham dự bao giờ!

- Còn nói về ban tổ chức tức Liên Hội Cựu Sĩ Quan Trừ Bị của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa do cựu Trung Tá Võ Đại làm đại diện thì tùy từng việc mà sẽ có trách nhiệm nhiều hay ít hoặc có khi cũng hoàn toàn được miễn trách. Khi bán vé tham dự để gây quỹ cho bất cứ mục tiêu nào, làm sao ban tổ chức có thể biết hết được khách mua vé tham dự là ai và người đó có “thành tích” gì? Giữa chừng bữa tiệc, khi có người xin phép ban tổ chức để đứng ra kêu gọi quan khách tham dự góp tay thực hiện một công trình có tính cách lý tưởng phù hợp với nguyện vọng chung của cộng đồng người Việt tỵ nạn cộng sản (như hành động của ứng cử viên Linda Nguyễn trong bữa tiệc nói trên chẳng hạn) - thì:
(1) Ban tổ chức có thể và có quyền từ chối vì không muốn làm loảng chương trình hành động của mình.

(2) Ban tổ chức đồng ý vì xét thấy việc đó sẽ không làm hỏng chương trình của bữa tiệc và đó là một việc tốt nên khuyến khích. Ban tổ chức bữa tiệc sẽ không có trách nhiệm và tăng thêm uy tín nếu việc đó diễn ra tốt đẹp.

(3) Ban tổ chức đồng ý nhưng trong trường hợp có biến cố bất lợi và bất ngờ xảy ra ngoài dự liệu và hiểu biết của ban tổ chức, ban tổ chức sẽ nhận trách nhiệm nhưng chỉ gián tiếp và có thể hoàn toàn miễn trách nếu kịp thời ra thông cáo nhận lỗi và bày tỏ lập trường chính thức không đồng ý với biến cố nói trên.

(4) Ban tổ chức sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm nếu biến cố bất lợi đó là một tiết mục chính thức nằm trong chương trình được ban tổ chức dự trù. Tuy nhiên, dù là được dự trù,nhưng không phải lúc nào sự dự trù cũng cũng xảy ra hoàn toàn đúng như mình đã dự trù. Ban tổ chức nên ra thông cáo nhận lỗi và giải thích sự sơ sót ngoài ý muốn của ban tổ chức để dược mọi người thông cảm và chín bỏ làm mười.

- Riêng về người hay tổ chức chỉ là khách tham dự và “giữa chừng bữa tiệc, đã xin phép ban tổ chức để đứng ra kêu gọi quan khách tham dự góp tay thực hiện một công trình có tính cách lý tưởng phù hợp với nguyện vọng chung của cộng đồng người Việt tỵ nạn cộng sản (như hành động của ứng cử viên Linda Nguyễn trong bữa tiệc nói trên chẳng hạn) nếu gặp chuyện bất lợi và bất ngờ xảy ra - thì:
(1) Nếu là việc ngoài ý muốn và vô tình không biết trước. Người hay tổ chức đó nên lập tức ra thông cáo xin lỗi và giải thích lập trường trong sáng của mình, đồng thời có quyết định cương quyết sửa sai để tỏ thiện chí. Thí dụ như trong vụ “David Dương”, ứng cử viên Linda Nguyễn nên công khai từ chối không nhận tiền đóng góp của David Dương (nếu chỉ mói hứa chớ chưa đưa tiền), hoặc trả tiền lại cho David Dương nếu đã lỡ thò tay mặt đặt tay trái ra vồ tiền rồi.

(2) Nếu là việc có sắp xếp trước và hoàn toàn đồng ý với cái gọi là “biến cố” đã xảy ra. Người hay tổ chức đó nên lập tức ra thông cáo giải thích lý do tại sao mình đồng ý với cái gọi là “biến cố” đó , rồi để cho mọi người trong cộng đồng phán xét. Tiền vào túi cứ để yên đó!

(3) Nếu là việc có sắp xếp trước và tin rằng “biến cố” sẽ không xảy ra vì không ai biết. Nhưng chẳng may “bể mánh”, thì - một là móc túi ra thối tiền lại cho “đồng lõa” rồi chối phăng là mình vô tình không biết “thành tích bất hảo” của người đó. Hai là cứ im như thóc chờ thời gian trôi qua, “cứt trâu để lâu thành bùn”. Biết đâu nhờ tiền của cha mẹ quá nhiều mà... “đa kim ngân phá luật lệ” hoặc “có tiền mua tiên cũng được” sá gì mua ba cái chức nghị viên quèn!

Lễ à! Điều quan trọng cần nhớ là khi “phe ta” lỡ bị “bể mánh”, đừng vội vàng làm cho câu chuyện trở nên ồn ào, trừ trường hợp chính mình muốn chơi khăm người bỏ tiền ra thuê mướn mình vì nó chơi quá bần tiện, hay vì một lý do thầm kín nào đó! Tao thật lòng không thể hiểu nỗi tại sao mày lại biến chuyện bé xé ra to bằng cách viết email gửi cho cả tao lẫn luật sư Nguyễn Tâm, rồi lại còn thẩy cái email đó lên các diễn đàn điện tử để dồn tao vào con đường phải trả lời mày? Tao là chủ bút của tờ báo mà mày “tố cáo” với khắp bàng dân thiên hạ là người của tờ báo đó đã đăng tin sai thì làm sao tao im lặng được? Chưa kể, mày định “bán cái” nội vụ qua cho Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa Hải Ngoại thì đời nào người ta chịu! Tao tặng cho mày thêm một món quà của một độc giả mới gửi đến hộp thư của tòa soạn SaigonUSA News. Mày đọc chơi cho biết thêm ông David Dương đó là ai:
----------------------------------------------------------------------------------------------------
- Hai Nguyen: (Wednesday, August 17, 2005 at 18:24:06)
Trong tập thể người Việt hải ngoại có rất nhiều tên lưu manh thuộc loại hai mang như David Dương, tên này đã promote việc “kết nghĩa chị em-sister city” giữa Oakland và Đà Nẳng, ngày ký kết hiệp ước sister city, tên này đứng giữa chụp hình với tên chủ tịch “ủy ban nhân dân Đà Nẳng” và viên chức Oakland, sau đó về VN xung phong nhiệm vụ lượm rác, rồi trở lại San Jose cho $10.000 USD nhân ngày Linda Nguyễn cố tình đưa ra việc lập tượng đài chiến sĩ để kiếm phiếu đồng bào.
Ôi ô nhục thay tượng đài phải cần tiền của những tên làm ăn, hưởng ơn mưa móc của bọn Cộng Sản...
-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Chúc mày may mắn và thành công trong vai trò “Triệu Tử Long Phò Nữ Chúa!”.
Thằng bạn lâu năm của mày.

Thưa Quý Vị;
Ngày hôm qua, Nguyên Thanh tôi đang ngồi uống cà phê ở quán Paloma thì “Cô Hai Đánh Ghen” từ đâu chợt xà vào bàn cự nự tại sao tôi lại đăng nhựt trình “chỉ chỗ ăn chơi của các đại gia rồi lại còn ghi luôn cái vụ đi tắm hơi còn mang theo bao cao su” khiến cho các đại gia gọi tô lô phôn mắng vốn quá chừng! Tôi đánh trống lảng bằng cách hỏi cô Hai có điều tra thêm được chuyện gì mới không? Cô Hai nói lúc này chỉ bận theo dõi chuyện tranh cử mà thôi. Tôi ngạc nhiên hỏi: “cô cũng theo dõi chuyện tranh cử nữa sao?”.

Rồi tôi đưa cho cổ đọc bản nháp viết dở dang bài Chuyện Dông Dài mà quý vị đang đọc rồi hỏi cô có ý kiến gì không? Đọc xong, cô Hai suy nghĩ hồi lâu rồi thủng thẳng nói: “Sau ngày 13 tháng Chín tới đây, “qua” sợ rằng câu chuyện phát sinh ra từ ngữ “hơi đồng” sẽ phải đổi lại!”.

Tôi ngạc nhiên hỏi: “Chuyện thì còn có thể đổi chớ ai lại đổi “tích” từ xưa tới giờ. “Tích” thì bất biến vì dựa trên lịch sử mà cô Hai?”

Cô Hai bĩu môi: “Vậy mà cũng làm... chủ bút! Có tích” mới thì phải đổi cho hợp thời chớ cứ khư khư ôm theo ba cái tích” cũ hoài, nói ai mà nghe?”.
Tôi tò mò hỏi: “Mà cô muốn đổi tích nào? Đổi ra làm sao?”.

Cô Hai nói một hơi: “Thì tích hơi đồng chớ tích nào! Tích cũ là... Thôi Liệt ngày xưa đã phải đút lót năm mươi vạn đồng bạc. Sau đó, Liệt hỏi con hay ra ngoài giao du với thiên hạ, có nghe người ngoài đường bàn luận thế nào không? Người con trả lời: Người ta chê chức quan của cha có hơi đồng! Liệt lấy làm xấu hổ! Mai này, nếu chuyện chó ngáp phải ruồi xảy ra, qua muốn đổi là... sau ngày mười ba tháng Chín năm hai ngàn lẻ năm, có Thôi Linh nhờ cha mẹ bỏ ra rất nhiều tiền, có thể còn nhiều hơn năm mươi vạn đồng của Thôi Liệt, để thuê tiểu nhân đánh mướn, nên đắc cử chức nghị viên San Hô thành! Sau đó Linh lấy chồng đẻ con rồi hỏi con nghe người ngoài đường bàn luận thế nào? Người con trả lời: Người ta chê cái ghế nghị viên của mẹ ngồi tuy làm bằng gỗ nhưng có... hơi đồng! Linh không lấy làm xấu hổ như Liệt vì đã được mẹ cha huấn luyện từ nhỏ! Được hông bòn”.

Nói xong, Cô Hai Đánh Ghen đứng lên bỏ đi một nước, mang theo tiếng cười khúc khích trên lưng nghe rất khinh bỉ vô cùng!

Kính chào Quý Độc Giả.

                                NGUYÊN THANH SaigonUSA (San Jose, 19.08.2005)